Viêm mũi dị ứng theo mùa là một dạng dị ứng do miễn dịch, cơ địa, gây ra bởi các dị nguyên là hoa cỏ và thời tiết. Bệnh thường xảy ra ở trẻ em, người lớn, đặc biệt là ở những người có di truyền bệnh hoặc cơ địa yếu, ít gặp ở người cao tuổi. Nếu không được kiểm soát kịp thời, để bệnh trở thành mãn tính thì việc điều trị sẽ trở nên khó khăn hơn.

Viêm mũi dị ứng theo mùa là gì?

Theo thống kê của Bộ y tế, có tới hơn 20% dân số Việt Nam bị ảnh hưởng bởi viêm mũi dị ứng. Nguyên nhân chính của tình trạng này được cho là do phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch trước những tác nhân gây kích thích niêm mạc mũi như dị nguyên, nhiệt độ, thời tiết… 

Dựa vào tính bệnh bệnh, thời gian mắc và tính chu kỳ, viêm mũi dị ứng được chia thành 2 dạng: Viêm mũi dị ứng theo mùa (viêm mũi dị ứng có tính chu kỳ) và viêm mũi dị ứng không theo mùa.

Nói chung, có thể hiểu viêm mũi dị ứng theo mùa là tình trạng niêm mạc mũi bị kích ứng gây ra bởi thời tiết, khí hậu, nồng độ các dị nguyên trong không khí có tính chu kỳ, theo mùa. Các triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào: Mùa đông, mùa hè, mùa thu, màu xuân, khi giao mùa, khi chuẩn bị mưa hoặc chuẩn bị lạnh… 

Tình trạng viêm mũi dị ứng này thường có xu hướng tái phát quanh năm hoặc mỗi năm một lần theo chu kỳ, trở thành mãn tính, gây ra rất nhiều phiền toái trong sinh hoạt và tâm lý người bệnh.

Các triệu chứng điển hình của bệnh viêm mũi dị ứng theo mùa

Hầu hết các triệu chứng viêm mũi dị ứng theo mùa đều tương tự như các trường hợp viêm mũi dị ứng thông thường. Những triệu chứng này thường chỉ xuất hiện khi có yếu tố thời tiết tác động từ bên ngoài. Một số biểu hiện điển hình như:

• Ngứa mũi, hắt hơi từng tràng: Đây là triệu chứng đầu tiên của bệnh do phản xạ của cơ thể với dị nguyên. Tình trạng này thường xuất hiện ngay khi niêm mạc mũi tiếp xúc với tác nhân gây bệnh như nhiệt độ, độ ẩm, dị nguyên.
• Chảy nước mũi: Dịch nước mũi lỏng, trong, không mùi, tương tự như dịch nước mũi của người bị cảm lạnh thông thường và có xu hướng chảy nhiều.
• Nghẹt mũi: Người bệnh có thể bị nghẹt một hoặc cả 2 bên mũi. Nguyên nhân do lớp màng lót trong niêm mạc mũi bị sưng lên, nước mũi chảy nhiều gây bít tắc đường lưu thông của không khí, khiến người bệnh phải thở bằng miệng. Tình trạng tăng nên khi người bệnh nằm xuống hoặc về ban đêm.
• Triệu chứng khác: Đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa họng, mệt mỏi...

Các triệu chứng viêm mũi có thể được cải thiện trong vài ngày hoặc khi các dị nguyên được loại bỏ hoàn toàn. Tình trạng này đôi khi dễ bị nhầm lẫn với tình trạng cảm cúm, cảm lạnh thông thường. Do đó nếu không tự phân biệt được, người bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán xác định. 

Nguyên nhân gây bệnh do đâu?

Theo Thầy thuốc ưu tú, BSCKII Lê Phương (Nguyên PGĐ bệnh viện YHCT Hà Đông), viêm mũi dị ứng theo mùa khởi phát do yếu tố thời tiết. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm và nồng độ phấn hoa, bào tử trong không khí chuyển biến bất thường, khiến cơ thể khó thích nghi kịp. Từ đó gây tác động đến hệ miễn dịch, làm kích hoạt các phản ứng dị ứng. 

Khi đó cơ thể bắt đầu quá trình sản xuất và giải phóng Histamin vào máu để kích hoạt hệ miễn dịch sản sinh kháng thể, tiêu diệt các tác nhân, dị vật xâm nhập. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng như hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi…

Thông thường bệnh sẽ chỉ xảy ra trong một thời điểm nhất định hằng năm hoặc nhiều lần trong năm theo chu kỳ biến đổi khí hậu. Các triệu chứng bệnh xuất hiện khoảng 3 - 5 ngày. Tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch của cơ thể kém, mệt mỏi kết hợp với sự thay đổi của thời tiết sẽ làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng, kéo dài và khó điều trị hơn.

Bị viêm mũi dị ứng theo mùa có nguy hiểm không?

Viêm mũi dị ứng theo mùa là tình trạng tổn thương chức năng xảy ra khu vực, ít gây ra những tổn thương toàn thân và không gây nguy hiểm trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. 

Tuy nhiên, bệnh ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống, công việc và tâm lý của người bệnh. Đặc biệt, nếu không điều trị dứt điểm, bệnh kéo dài, tái phát nhiều lần có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

• Polyp mũi: Là tình trạng các tế bào vùng mũi bị hủy hoại, tăng phát triển các tổ chức u mềm do tổn thương niêm mạc lót trong trong lâu ngày. Tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng sức khỏe, khiến đường thở qua mũi bị bít tắc, gây mất khứu giác tạm thời (còn gọi là điếc mũi).
• Hen suyễn: Viêm mũi dị ứng theo mùa thường tiến triển thành hen suyễn với các triệu chứng khó thở tăng nặng. Các cơn hen có thể xuất hiện cấp tính theo mùa hoặc khi có bất kỳ tác nhân dị ứng nào xuất hiện.
• Viêm xoang, Polyp xoang: Mũi và xoang thông nhau bởi các ống dẫn. Do vậy, tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở mũi sẽ là tiền đề gây viêm ở xoang. Viêm xoang và polyp xoang được coi là những biến chứng thường gặp nhất ở những người viêm mũi dị ứng theo mùa lâu ngày và tái phát nhiều lần.
• Các biến chứng đường thở: Bao gồm viêm thanh khí phế quản, hen phế quản, viêm phổi...

Không chỉ gây ra những biến chứng nghiêm trọng với sức khỏe, viêm mũi dị ứng theo mùa còn gây ra nhiều tâm lý tiêu cực cho người bệnh. Người mắc viêm mũi dị ứng theo mùa lâu ngày có thể gặp các vấn đề mất ngủ, stress, trầm cảm, suy nghĩ tiêu cực...

Chẩn đoán và điều trị viêm mũi dị ứng theo mùa

Viêm mũi dị ứng theo mùa có thể được chẩn đoán nhờ một số liệu pháp test dị ứng, xét nghiệm công thức máu, nội soi xoang mũi… Việc chẩn đoán xác định bệnh từ sớm là tiền đề quan trọng trong điều trị, giúp các bác sĩ nhận diện tác nhân gây dị ứng, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả hơn.

Điều trị viêm mũi dị ứng theo mùa thường phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ biểu hiện bệnh. Theo đó, người bệnh có thể tham khảo một số phương pháp điều trị sau:

Trị viêm mũi dị ứng theo mùa bằng mẹo dân gian

Các mẹo dân gian sử dụng nguyên liệu tự nhiên, dễ kiếm, có tính an toàn cao nhằm mục đích cải thiện các triệu chứng bên ngoài của bệnh. Người bệnh có thể tham khảo:

• Xông hơi tinh dầu chữa viêm mũi dị ứng: Các loại tinh dầu như bạc hà, tràm, xả, hương thảo… có tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn, thông mũi, làm giảm tình trạng chảy nước mũi, ngạt mũi hiệu quả. Người bệnh có thể nhỏ 1 vài giọt tinh dầu vào bát nước nóng rồi tiến hành xông hơi mỗi ngày 1 - 2 lần.
• Cách chữa viêm mũi dị ứng theo mùa bằng tỏi: Sử dụng dầu tỏi và mật ong nhỏ trực tiếp vào 2 bên lỗ mũi. Để yên trong khoảng 15 phút sau đó xì mạnh để tống hết dịch nhầy ra ngoài.
• Cách chữa với hoa ngũ sắc: Lấy khoảng 100g hoa ngũ sắc, rửa sạch với nước muối loãng, để ráo rồi giã, chắt lấy nước cốt. Dùng tăm bông chấm dung dịch nước cốt này vào mũi. Để yên khoảng 10 phút rồi xì mũi để đẩy hết tạp chất ra ngoài.

Do chưa được kiểm chứng khoa học cụ thể nên việc sử dụng các mẹo dân gian chữa viêm mũi dị ứng không được khuyến cáo tự ý thực hiện tại nhà, đặc biệt là trong những trường hợp. Người bệnh nên tham khảo ý kiến các chuyên gia để có phương pháp điều trị an toàn, triệt để hơn.

Bị viêm mũi dị ứng theo mùa nên uống thuốc gì?

Các thuốc tân dược có tác dụng cải thiện nhanh chóng những đợt cấp của bệnh viêm mũi dị ứng. Tùy vào tình trạng, các bác sĩ có thể kê cho bạn một số loại thuốc sau:

• Thuốc xịt mũi co mạch, giảm sung huyết: Thường dùng Phenylephrine, Xylometazolin, Naphazolin… Chỉ dùng trong thời gian ngắn 3 -  ngày.
• Thuốc xịt chứa corticoid: Fluticasone (Flixonase, Meseca…), dexamethasone (Aladka), mometasone (Nasonex)...
• Thuốc kháng Histamin đường uống: Loratadin, Fexofenadin, Cetirizin…
• Corticoid đường uống: Betamethasone, Dexamethason… dùng trong các trường hợp viêm mũi dị ứng nặng.

Hầu hết các loại thuốc tây điều trị bệnh đều có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn, nhất là thuốc xịt dùng tại chỗ. Nhóm thuốc này nếu sử dụng không đúng cách có thể gây chảy máu mũi, teo niêm mạc mũi, tăng nhãn áp, gây hiện tượng “bật lại” hoặc nhờn thuốc khi dùng kéo dài, lạm dụng. 

Do vậy, người bệnh cần tiến hành thăm khám và dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để tránh những biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải.

Bài thuốc Đông y chữa viêm mũi dị ứng theo mùa hiệu quả, an toàn với trẻ em và phụ nữ có thai

Nhờ sử dụng nguyên liệu thảo dược tự nhiên, các bài thuốc đông y chữa viêm mũi dị ứng ngày càng được ưa chuộng vì tính an toàn, không gây tác dụng phụ, đặc biệt là với những đối tượng đặc biệt như trẻ nhỏ hay phụ nữ thời kỳ thai sản.

Theo quan điểm Đông y, viêm mũi dị ứng nói chung thuộc chứng tỵ. Nguyên nhân chính gây bệnh được cho là do tỳ khí và phế khí bị tổn thương, thận khí hư hàn, dẫn đến những chất dịch trong cơ thể bị ngưng trệ, nước mũi chảy ra nhiều hơn, gây ngạt mũi, tắc mũi.

Các tài liệu cổ YHCT, bản chất viêm mũi dị ứng là bản hư tiêu thực, dựa trên cơ sở 3 tạng phế, tỳ, thận hư suy, cảm thụ phong hàn, nhiệt độc, dị khí, tỵ khiếu thụ tà mà thành bệnh. Bởi mũi thuộc phế, trong mũi thuộc tỳ, phế khí hư thì mũi tắc không thông, dương khí suy sinh chứng nghẹt mũi. 

Do vậy, muốn điều trị dứt điểm các chứng bệnh viêm mũi dị ứng, điều quan trọng là cần bổ phế, bổ thận, kiện tỳ ích khí, phục hồi phế khí, thận dương khí. Sau đó mới khu tà, trừ phong, tán hàn, loại bỏ hoàn toàn tác nhân bên ngoài. 

Dựa trên nguyên tắc điều trị này, nhóm chuyên gia YHCT hàng đầu thuộc Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam (nay là CTCP Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Quân Dân 102) đã nghiên cứu thành công bài thuốc TIÊU XOANG LINH DƯỢC THANG theo cơ chế BỔ CHÍNH KHU TÀ. Bài thuốc được nhiều chuyên gia đánh giá là một trong những giải pháp điều trị viêm mũi dị ứng triệt để, lâu dài và an toàn nhất hiện nay.

Nói về bài thuốc này, Thầy thuốc ưu tú, BSCKII Lê Phương, người đứng đầu nhóm nghiên cứu cho biết: “Sở dĩ Tiêu xoang linh dược thang mang lại hiệu quả điều trị vượt trội và tối đa như vậy là nhờ cơ chế Bổ chính khu tà. Với phép chữa này, bài thuốc tập trung chủ yếu vào bổ 3 tạng chính phế, tỳ, thận: thanh phế ôn nhiệt - kiện tỳ ích khí - ôn thận trợ dương. Nhờ vậy, bài thuốc giúp loại bỏ hoàn toàn, triệt để căn nguyên, gốc rễ của bệnh. 

Bên cạnh đó, bài thuốc còn giúp điều hòa chức năng tạng phủ, thanh nhiệt lương huyết, bổ khí cố vệ, hình thành cơ chế tự bảo vệ bên trong, giúp cơ thể nâng cao khả năng đề kháng, chống lại các yếu tố lạ bên ngoài. Đây là chìa khóa để ngăn ngừa tối đa khả năng tái phát, giúp người bệnh thoải mái sống.”

Cơ chế điều trị vượt trội của Tiêu xoang linh dược thang được tạo thành từ sự kết hợp của hơn 30 vị dược liệu quý. 

Những nguyên liệu này được chọn lựa sau rất nhiều năm sàng lọc, thử nghiệm, chiết tách, nghiên cứu và thẩm định. Nhờ đó chắt lọc được những vị thuốc có khả năng đặc trị bệnh tối ưu nhất mà vẫn đảm bảo an toàn, không có độc tính.

Đặc biệt, 100% nguồn nguyên liệu bài thuốc được trồng và thu hái tại hơn 1 nghìn hecta vườn thuốc đạt GACP - WHO ở Cao Bằng, Hưng Yên, Sơn La… đảm bảo an toàn và dược tính tối đa cho bài thuốc.

Tính đến nay, Tiêu xoang linh dược thang đã điều trị thành công cho hơn 20.000 bệnh nhân viêm mũi dị ứng, viêm xoang trên toàn quốc, trong đó bao gồm cả những đối tượng khó dùng thuốc như trẻ em và phụ nữ có thai. Đây là một thành quả mà rất ít bài thuốc đông y đạt được trong điều trị hiện nay.

Cùng với quá trình dùng thuốc điều trị để có thể sớm đẩy lùi bệnh, bác sĩ Lê Phương khuyến cáo người bệnh cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể là:

• Tránh tiếp xúc với các dị nguyên phổ biến như phấn hoa, lông động vật, nấm mốc, hơi hóa chất…
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài
• Giữ ấm đường thở khi giao mùa, khí hậu thay đổi.
• Thường xuyên vệ sinh nơi ở, làm việc và môi trường xung quanh
• Không sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, nước có gas, cà phê…
• Xây dựng thực đơn dinh dưỡng đủ chất, tránh xa các thực phẩm dễ gây dị ứng, uống nhiều nước
• Xây dựng thời gian biểu hợp lý, cân bằng thời gian nghỉ ngơi và làm việc khoa học, tránh stress

Viêm mũi dị ứng theo mùa có xu hướng tái phát theo chu kỳ, gây nhiều khó khăn, phiền toái cho người bệnh. Người bệnh nên lựa chọn các phương pháp điều trị có tính triệt để, lâu dài, vừa phòng vừa chữa để giải quyết tận gốc bệnh, phòng ngừa nguy cơ tái phát hiệu quả. Để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ tốt nhất khi gặp các triệu chứng bệnh, bạn đọc có thể liên hệ đến địa chỉ sau:

CTCP BỆNH VIỆN ĐA KHOA YHCT QUÂN DÂN 102

Đi lên từ TRUNG TÂM THỪA KẾ VÀ ỨNG DỤNG ĐÔNG Y VIỆT NAM

Địa chỉ khám trực tiếp: 

• Số 7 ngõ 8/11 Lê Quang đạo, Phú Đô, Nam Từ Liêm, HN / 0888 598 102 - 0964 129 962
• Số 179, đường Nguyễn Văn Thương, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP.HCM / 0888 598 102 - 0912 507 855

Liên hệ trực tuyến:

• Website: www.benhvienquandan102.org
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvien102
• Fanpage Bác sĩ Lê Phương: www.facebook.com/bs.lethiphuong/

‍Bài viết được xem nhiều:

[Viêm mũi dị ứng thời tiết là gì?] Triệu chứng và cách điều trị triệt để

[Viêm mũi dị ứng][Viêm mũi dị ứng] Triệu chứng và cách điều trị dứt điểm